Zabytkoznawstwo jest podstawą historii sztuki, ale – choć wyrasta z tej dyscypliny – wychodzi poza nią: zwraca uwagę na OBIEKT ZABYTKOWY (każdy – nie tylko wybitne dzieła sztuki!) od strony materialnej, jego strukturę, technikę, walory, integralność i autentyczność, problematykę konserwatorską.
Ujęcie to dotyczy zarówno dzieł malarstwa, rzeźby, grafiki (to zabytkoznawstwo, a nie historię sztuki, uprawiają najbardziej uznani eksperci rynku sztuki), jak i architektury (charakter zabytkoznawczy mają badania architektoniczne budowli zabytkowych). W sposób szczególny ujęcie zabytkoznawcze stosuje się do analizy wyrobów dawnego rzemiosła artystycznego, które czasem trudno określić mianem „dzieł sztuki”, ale jednocześnie trudno odmówić im wartości zabytkowej.
Zabytkoznawstwo wychodzi poza analizę wizualną.
Choć nie zawsze jest to możliwe, prawdziwy zabytkoznawca bierze obiekt swych studiów do rąk i wspomaga się badaniami fizyko-chemicznymi.
